Bashkë Qeverisim drejt zhvillimit, drejtësisë dhe mirëqenies për të gjithë. Bashkë Qeverisim sepse punën që e filluam me qeverinë po e vazhdojmë me komunat, sepse kryeministrin që e kemi në qendër e kemi në secilin pjesë të vendit me ju e pranë kandidatëve tanë që garojnë në këto zgjedhje. Për qeverisjen lokale me program modernizues, të ndershëm e humanist që ju do e jetësoni duke mbështetur kandidatë tanë me 17 tetor! 144 është numri i komunës, 144 është numri i Bashkë Qeverisjes!

Të drejtat e pakicave duhen respektuar dhe diskriminimi ndaj pakicave joserbe nga Beogradi duhet ndalur. Pakicat duhet të shërbejnë si urë bashkëpunimi ndërmjet shtetesh dhe jo si instrument konflikti ku ata jetojnë. Kjo është një çështje themeltare kur flasim për integrimin evropian dhe euro-atlantik të Ballkanit Perëndimorë, thanë tre përfaqësuesit e VETËVENDOSJE!-s, nënkryetarja, njëherazi deputetja, Fatmire Mullhaxha Kollçaku, deputeti, Armend Muja dhe përfaqësuesi ynë në KQZ, Sami Kurteshi, në tribunën me titull: Ushtrimi i të drejtave të pakicave në procesin e integrimit evropian dhe euro-atlantik të Ballkanit Perëndimorë, që u mbajt ditën e shtunë në Novi Pazar.

Në mesin e gjashtë panelistëve të kësaj tribune, ku prezentë ishin edhe përfaqësuesit e Luginës, deputeti në parlamentin e Serbisë, z. Shaip Kamberi dhe Kryetari Këshillit Kombëtar në Luginë, z. Ragmi Mustafi, tre përfaqësuesit tanë theksuan po ashtu rëndësinë që në procesin e integrimeve evropiane dhe euro-atlantike Bashkimi Evropian të ketë një trajtim më të drejtë ndaj popujve që jetojnë në Ballkanin Perëndimor e më strikt ndaj politikanëve dhe shteteve që pengojnë integrimin në këtë pjesë. Popujt nuk duhet të vazhdojnë t’i bartin pasojat e liderëve të tyre.

Kryetari i Lëvizjes VETËVENDOSJE!, Albin Kurti, ka pritur sot në takim listën e iniciativës së përbashkët qytetare “Mitrovica”.

Ai ka përgëzuar pjesëtarët e kësaj liste për për bashkimin përtej dallimeve jo vetëm partiake në shërbim të interesit qytetar duke shprehur kështu nevojën e madhe që të përforcohet pozita e komunitetit shqiptar dhe komuniteteve tjera jo serbe në atë zonë.

Kandidati për Kryetar të Komunës veriore të Mitrovicës Erden Atiq dhe Bartësi i listës Skënder Sadiku duke njoftuar për iniciativën e asaj ane kërkuan përkrahje nga kryetari Kurti sepse, siç u shprehën ata, kjo është hera e parë e një formati të tillë të organizimit, pra të gjitha partitë shqiptare, shoqëria civile dhe Vakati së bashku për një qeverisje lokale ndryshe.

KEK-u kaloi një vit të suksesshëm duke përmirësuar performancën e prodhimit të energjisë elektrike me mbi 6 mijë GWh. Gjashtë mujori i parë i këtij viti tregon një vazhdimësi të punës së mirë pasi është tejkaluar plani për eksploatimin e thëngjillit. Furnizimi i pandërprerë me energji elektrike është parakusht për zhvillimin ekonomik dhe qeveria jonë do ta mbështes në plotni këtë ndërmarrje, tha kryeministri Albin Kurti gjatë vizitës që i bëri sot KEK-ut bashkë me ministren e Ekonomisë, Artane Rizvanolli.

Kryeministri Kurti foli mbi nevojën për dekarbonizim, investimet që do të bëhen për zvogëlimin e ndotjes së shkaktuar nga termocentralet, duke falënderuar njëherazi Bashkimin Evropian për mbështetje të pa kursyer në këtë drejtim. Tutje, ai theksoi se KEK-u duhet të jetë proaktiv e inovativ në mënyrë që të arrihet diversifikimi i prodhimit të energjisë duke inkuadruar energjinë e ripërtritshme e në veçanti atë solare.

Ministrja Rizvanolli në fjalën e saj kujtoi se KEK-ut më shumë se kurrë tani i duhet një udhëheqje profesionale e me integritet, që ka vizion reformues por edhe aftësi për të planifikuar dhe zbatuar atë vizion. Ajo ndau njoftimin se muajve në vijim do të hapet konkursi publik për bordin e rregullt të KEK-ut dhe ftoi të gjithë profesionistët e fushës të aplikojnë, me theks të veçantë gratë të cilat fatkeqësisht deri tani kanë qenë të nënpërfaqësuara.

Ngjashëm, ajo inkurajoi të gjithë profesionistët e interesuar të aplikojnë edhe për pozitën e kryeshefit ekzekutiv te KEK-ut në konkursin publik i cili vazhdon të jetë i hapur deri me 23 gusht të këtij viti. Ministrja Rizvanolli tha se Qeveria është e interesuar që të sigurojë një proces fer, profesional dhe transparent të rekrutimit në pozitat e hapura në Ndërmarrjet Publike.

Vizita që filloi në mëngjesin e sotëm përfshiu Termocentralin Kosova – A, Divizionin e Qymyrit dhe Termocentralin Kosova -B

Fryma e shkëlqyeshme e bashkëveprimit mes Lëvizjes VETËVENDOSJE! dhe Alternativës për Kosovën ka sjellë rezultate të mira në nivel qendror e tash është momenti ta zgjerojmë edhe në nivel lokal. Ndryshimet e mëdha për të cilat ka nevojë Kosova, kërkojnë një bashkërendim të reformave e veprimeve të Qeverisë, me një drejtim transformues nëpër komuna.

Përmes këtij memorandumi mes subjekteve tona njoftojmë opinionin publik që kandidatja e Lëvizjes VETËVENDOSJE! për Gjakovë do të jetë Kryetarja e Alternativës për Kosovën dhe njëherit ushtruesja e detyrës së grupit tonë parlamentar, zonja Mimoza Kusari-Lila.

Me 14 shkurt u bashkuam në listën ngadhnjyese për referendumin e Republikës, në 17 tetor duhet të bashkohemi edhe një herë, për komunën, fshatin e lagjen tonë. Qeverisjes së mirë në nivel qendror duhet t’ja bashkangjesim edhe qeverisjen punëtore në nivel lokal.

Përmes kësaj komunikate u bëjmë thirrje të gjithë anëtarëve tanë nga komunitetet jo shumicë, por edhe të tjerëve nga këto komunitete që nuk janë pjesë e organizatës tonë por që pajtohen me parimet tona bazë, të aplikojnë për të kandiduar për kuvendet komunale në zgjedhjet që po afrojnë. Demokracia e përfaqësimi plotësohen e shumë çështje të rëndësishme për komunitetet shtyhen përpara duke u bërë pjesë e garës zgjedhore dhe duke përfaqësuar interesin e qytetarëve dhe komuntiteteve të cilave u takojmë.

Inkurajojmë kandidimin e grave në veçanti për shkak se është shqetësuese se si në të kaluarën nga komunitetet jo shumicë nuk ka pasur gra nëpër kuvendet komunale. Kjo është e papranueshme dhe flet për një ngërç shoqëror që duhet tejkaluar, andaj u bëjmë thirrje grave të kandidojnë e ta shtyjnë njëra tjetrën të kandidojnë nëpër listat tona për zgjedhjet lokale që pritet të mbahen me datë 17 tetor të këtij viti. Vetëm bashkë mund t’ia dalim e t’i realizojmë ndryshimet që i synojmë.

“Ekziston një hendek i gjerë në mes të fëmijëve rom, ashkali dhe egjiptianë nga njëra anë dhe komuniteteve të tjera, sa u përket arritjeve në fushën e arsimit. Ky hendek është rritur akoma më shumë gjatë pandemisë, pasi mundësitë e fëmijëve të komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian për të ndjekur mësimin online kanë qenë më se të kufizuara”, tha Kryeministri Albin Kurti, në takimin e organizuar me qëllim të mbledhjes së fondeve për ndërtimin e një Qendre të re të Komunitetit dhe Mësimit në Fushë Kosovë.

Duke përshëndetur mobilizimin e komunitetit për ndërtimin e një qendre të tillë, kryeministri Kurti theksoi se edhe qeveria do të jetë krahë i fuqishëm në drejtimin e njëjtë.

“Këtë vit, për herë të parë, MAShTI do të ndajë një fond prej 200 mijë euro për organizatat e shoqërisë civile me bazë në komunitet që mbështesin punën e qendrave mësimore, ndërsa vitin tjetër do të bëjmë përpjekje që kjo shumë të rritet. Ndihma profesionale që ofrojnë këto qendra mësimore do të jetë me rëndësi që fëmijët e komuniteteve rom, ashkali dhe egjiptian të mos ngecin në mësime dhe, në këtë formë, të inkurajohen ta vazhdojnë shkollimin. Po ashtu, këtë vit, në bashkëpunim me partnerët ndërkombëtarë, janë ndarë bursa për 596 nxënës të shkollave të mesme të larta dhe ky program do të vazhdojë edhe në të ardhmen. Në arsimin e lartë publik do të vazhdojmë me diskriminimin pozitiv në kuptim të kuotave të rezervuara dhe dhënien e bursave për pjesëtarët e komuniteteve pakicë, por prej këtij viti studimet e larta në sektorin publik do të jenë më të përballueshme, pasi ato do të jenë pa pagesë për të gjithë, pa diskriminuar asnjë njeri”, tha Kurti.

“Pa mërgatën nuk do të kishte pasur lëvizje dhe mërgata jonë është gjithnjë në lëvizje”, tha Kryeministri, njëherazi Kryetari i Lëvizjes, Albin Kurti dje në fjalën e tij hapëse në takimin me bashkatdhetarë.

Në parkun e qytetit të rregulluar për ngjarjen “Lëvizja me Mërgatën” që mbahet çdo vit, pranë përplot mërgimtarëve që kishin ardhur të njiheshin e të bashkëbisedonin me deputetët, ministrat, dhe aktivistët tanë, Kryetari Kurti foli për të arriturat e qeverisjes që ai drejton ku veçoi luftimin e krimit dhe korrupsionit, dhe ekonominë që 5 mujorin e parë me qeverisjen e re ka shtuar qarkullimin për 15%, të hyrat doganore për 28%, të hyrat tatimore për 34%, dhe rritjen e eksporteve për 66%. Duke iu referuar politikës së emetimit të bonove për diasporën që vetëm në ditën e parë mblodhi një investim të diasporës prej 1 milionë euro, Kurti tha se mërgata përveç se motor për zhvillimin e jetës së qëndrueshme në vendin tonë tani po bëhet edhe motor i zhvillimit ekonomik të saj.

Në fund, me referencë në muajt e parë të qeverisjes tonë që kanë treguar se shumëçka është e mundshme dhe shumëçka mund të bëhet më mirë në Kosovën tonë, Kurti kujtoi rëndësinë që ka regjistrimi dhe pjesëmarrja e mërgatës edhe në zgjedhjet lokale që po afrojnë. Bashkë është e mundshme dhe bashkë si gjithnjë, si përherë, ja dalim t’i jetësojmë ndryshimet për të cilat kemi nevojë e të cilat i duhen vendit.

1/5 e masave për ringjalljen ekonomike, prezantuar nga Qeveria e Kosovës, ministri i financave, Hekuran Murati

Me prezantimin e pakos për ringjalljen ekonomike, qeveria e Kosovës ka treguar se për prioritet ka çështjen e punësimit. 50 milionë euro janë ndarë për krijimin e vendeve të reja të punës dhe për mbështetjen e drejtpërdrejt të punëkërkuesve.

– 10 milionë euro qeveria do t’i ndajë për të gjithë ata dhe ato që kanë humbur vendin e tyre të punës përgjatë periudhës mars 2020 − prill 2021. Për çdo të ri të punësuar qeveria do ta subvencionoj pagën në 3 muajt e parë në vlerë prej 170 euro në muaj.

– 10 milionë euro qeveria do t’i ndajë për mbështetjen e secilit të punësuar të ri që nuk ka qenë i punësuar në 3 muajt e fundit e që deklarohet në ATK. Secilit prej tyre do t’iu paguhen kontributet pensionale në vlerë prej 10% të pagës për 12 muaj me radhë.

– 5 milionë euro për ta mbështetur punësimin e grave. Secilës grua që nuk ka qenë e punësuar në 3 muajt e fundit, e që punësohet, do t’i subvencionohet 50% e pagës për 3 muajt e parë, deri në maksimumin prej 150 euro në muaj. Pas periudhës tremujore, do të subvencionohet kontributi pensional.

– 10 milionë euro për ta filluar qysh këtë vit skemën e punësimit të garantuar për të rinjtë e moshave 18-24 vjeç, ku secilit të ri do t’i garantohet puna e parë, e subvencionuar nga shteti në nivelin e pagës minimale.

– 5 milionë euro për mbështetjen e trajnimeve dhe punësimit në TI. Për të orientuar talentet e reja drejt fushës së TI-së, do të ndahen kuponë me anë të të cilëve mund të ndiqen kurse për TI, apo trajnime në praktikë. Atyre që përfundojnë kursin apo trajnimin me sukses, do t’u ofrohet mbështetje në punësim për 3 muajt e parë.

– 5 milionë euro për punësimin e personave me nevoja të veçanta. Në funksion të arritjes së synimit për një shtet të barabartë për të gjithë, qeveria e Kosovës do ta mbështes secilin të punësuar me aftësi të veçanta me 50% të pagës, deri në maksimum 150 euro në muaj. Mbështetja do të bëhet për 6 muajt e parë.

– 5 milionë euro për skemën e granteve për zanatet. Me qëllim të adresimit të shkallës së lartë të papunësisë në vend si dhe aftësimit profesional në zanate, qeveria do t’i mbështesë me grante për vetëpunësim të gjithë ata që janë të gatshëm të mësojnë aftësi të reja, për të cilat do të certifikohen. Vlera e këtyre granteve arrin shumën deri në 3,000 euro, ku granti do të mbulojë blerjen e pajisjeve dhe themelimin e biznesit, pas përfundimit të trajnimit me sukses dhe certifikimit.

2/5 e masave për ringjalljen ekonomike, prezantuar nga Qeveria e Kosovës, ministri i financave, Hekuran Murati.

Masa e dytë: 108 milionë euro për ringjalljen e ekonomisë dhe prodhimit

– 108 milionë euro për investime në teknologji e inovacion, prodhim dhe eksport, pa harruar as mbështetjen e bizneseve që u goditën më së shumti nga pandemia.

– 30 milionë euro me qëllim të mundësimit të investimeve të reja.

Të gjitha bizneset prodhuese dhe përpunuese do të mbështeten nëse marrin kredi për të financuar zgjerimin e kapaciteteve, duke ua subvencionuar deri në 20% të kryegjësë së kredisë, më saktësisht 10% të kryegjësë në fillim, për të mundësuar një grejs periudhë fillestare, si dhe 10% tjera në fund të kredisë në rast se janë përmbushur objektivat e investimit.

Bizneset që janë në pronësi të grave po ashtu do të mbështeten nëse marrin kredi për rritje të kapaciteteve, me deri në 20%, pavarësisht sektorit në të cilin operojnë.

Bizneset që kanë pësuar rënie në të hyra, mirëpo megjithatë kanë ruajtur numrin e punëtorëve, dhe tani u duhet likuiditet për t’u përgatitur për investime të reja, do t’u mundësohet subvencionimi i 10% të kryegjësë së kredisë.

– 43 milionë euro mbështetje bizneseve për qasje në financa.

Me qëllim të lehtësimit të qasjes në financim, do të mbështetet Fondi Kosovar për Garanci Kreditore duke shtuar kapitalin për edhe 40 milionë euro tjera, që do të mundësojnë garantimin e rreth 120 milionë eurove kredi shtesë për bizneset.

Po ashtu, me 3 milionë euro tjera do të subvencionohen tarifat e Fondit, gjë që do të çlirojë potencial për edhe 86 milionë euro tjera kredi të garantuara.

– 10 milionë euro për Investime në TI dhe Inovacion.

7 milionë euro janë dedikuar për investim në digjitalizim dhe inovacion, duke mbështetur bizneset e vogla dhe të mesme drejt tranzicionit në epokën digjitale.

Gjithashtu, 3 milionë euro do të investohen në parkun e inovacionit dhe trajnimeve në Prizren (ITP Prizren) për të krijuar një nyje të rëndësishme për zhvillimin e sektorit të TI-së. Këto investime do të mobilizojnë edhe rreth 4 milionë euro tjera grante nga donatorët.

– 10 milionë euro mbështetje eksportit.

Me këtë masë do të mbështeten bizneset prodhuese dhe eksportuese në rritje të cilësisë dhe marrjen e certifikimeve të nevojshme. Si pjesë e mbështetjes do të jetë edhe asistenca në dizajnim dhe marketing të produkteve. Po ashtu, do të mbështetet edhe pjesëmarrja në panaire jashtë vendit.

– 10 milionë euro për ringjalljen e fshatit përmes bujqësisë dhe agro-turizmit.

Mbështetja e produkteve bujqësore duhet të bëhet edhe përtej prodhimit. Me anë të kësaj mase do të investohet në krijimin e infrastrukturës dhe parakushteve për zhvillimin e agroturizmit nëpër fshatrat tona. Kjo përfshin edhe mbështetjen për investime që do të mundësojnë shndërrimin e shtëpive të fshatit në bujtina që mund të presin mysafirë.

– 5 milionë euro për rikuperimin e hotelerisë dhe bizneseve të mbyllura.

Me këtë masë do të mbështeten bizneset të cilat kanë pësuar më së shumti gjatë pandemisë dhe për shkak të mbylljes nuk kanë arritur të kryejnë detyrimet që kanë pasur ndaj institucioneve shtetërore dhe bankave.

3/5 e masave për ringjalljen ekonomike, prezantuar nga Qeveria e Kosovës, ministri i financave, Hekuran Murati.

Masa e tretë: 50 milionë euro mbështetje për familjet, shtresat e cenueshme të shoqërisë, për t’ua lehtësuar sadopak barrën që kanë pasur gjatë pandemisë.

– 4 milionë euro do të ndahen për familjet që kanë humbur kryefamiljarin e tyre nga Covid-19, duke marrë parasysh që humbja e më të dashurve mund të ketë nënkuptuar edhe humbjen e burimit të vetëm të të ardhurave.

– 17 milionë euro për t’i paguar shtesat për pensionistë ashtu që asnjë pension të mos jetë nën 100 euro, si dhe për mbështetjen e familjeve që pranojnë asistencë sociale me 30% mbi nivelin e rregullt. Shtesat do të aplikohen deri në fund të vitit fiskal.

– 12 milionë euro për reformimin e skemës së asistencës sociale. Në bashkëpunim me Bankën Botërore, qeveria do ta fillojë këtë reformë me qëllim zgjerimin e saj për të përfshirë më shumë familje në nevojë. Shuma e përgjithshme e projektit pritet të jetë rreth 47 milionë euro.

– 4 milionë euro për kuponë ushqimi për familjet në nevojë. Për 6 muaj me radhë, në bashkëpunim me UNDP-në dhe me financim të BE-së, 7,500 familjeve më në nevojë do t’u shpërndahen kuponë ushqimi në vlerë prej 60-70 euro, varësisht nga madhësia e familjes. Mbështetja do të zgjerohet edhe për rreth 3,000 familje tjera nga komunitetet jo-shumicë, me mbështetje të IOM-it.

– 3 milionë euro për pagesën e lehonave të papunësuara. Në kuadër të kësaj skeme që do të fillojë këtë vit, të gjitha lehonat që nuk punojnë, do të përfitojnë mbështetje në nivelin e pagës minimale për 6 muaj me radhë.

– 10 milionë për mbështetjen e likuiditetit familjar. Me qëllim të adresimit të likuiditetit familjar, do të subvencionohen kreditë për konsum deri në 3,000 euro. Kjo do t’iu mundësoj shumë familjeve të mbyllin bilancet e kredit-kartelave që kanë interesa shumë të larta, dhe njëkohësisht të përgatiten për vjeshtë duke pasur likuiditetin e nevojshëm për mbulimin e shpenzimeve sezonale.

4/5 e masave për ringjalljen ekonomike, prezantuar nga Qeveria e Kosovës, ministri i financave, Hekuran Murati.

Masa e katërt: 112 milionë euro mbështetje për publiken. Rritja e cilësisë së shërbimeve publike, shërbimet më cilësore në shëndetësi, arsim, kulturë e sport janë ndër prioritetet kryesore të Qeverisë Kurti II.

– 53 milionë euro mbështetje për shëndetësinë. Për luftën ndaj pandemisë COVID-19 janë dedikuar 40 milionë euro, që përfshin blerjen e vaksinave dhe shpenzime tjera të ndërlidhura me menaxhimin e pandemisë. 8 milionë euro janë dedikuar për blerjen e barnave esenciale. Kurse 5 milionë euro shtesë mbi buxhetin fillestar për mbulimin kostos për specializantët e rinj.

– 9 milionë euro mbështetje për arsimin. Kjo masë mundëson mbulimin e hendekut të krijuar në të hyrat vetanake të universiteteve publike gjatë kohës së pandemisë, do të mundësojë blerjen e teksteve mësimore për nxënësit, si dhe do të mundësojë 1 milionë euro ndarje për bursa për studentët që studiojnë fushat e shkencave, teknologjisë, inxhinierisë dhe matematikës.

– 5 milionë euro mbështetje për Kulturën dhe Sportin. Me këtë masë qeveria do të përkujdeset t’i jap vendit gjallëri duke organizuar dhe mbështetur ngjarje e projekte kulturore të cilat vënë në pah artistët e rinj dhe krijojnë mundësi të promovimit të tyre. Njësoj mbështetje do të ketë edhe për sportin, duke mundësuar organizimin e turneve dhe ngjarjeve tjera sportive.

– 10 milionë euro mbështetje për sigurinë. Me qëllim të avancimin të FSK-së drejt një ushtrie moderne që mundëson përmbushjen e misionit të saj, do të mbështetet pagesa për blerjen e pajisjeve dhe mjeteve ushtarake.

– 5 milionë euro mbështetje për mërgatën. Është zotim i Qeverisë Kurti II që të lehtësohen të gjitha barrierat për mërgatën tonë. Andaj do të mbulohet kostoja e policës kufitare për të gjithë mërgimtarët që vijnë në Kosovë, deri sa të zgjidhet përfundimisht çështja e Kartonit të Gjelbër.

– 30 milionë euro mbështetje për ndërmarrjet publike. Marrë parasysh gjendjen e rënduar financiare të shumicës së ndërmarrjeve publike, qeveria do të hartojë një plan për ringjalljen e tyre. Me këtë masë, do të mundësohet kreditimi i ndërmarrjeve publike ashtu që të mundësohet edhe jetësimi i planit të ringjalljes.

5/5 e masave për ringjalljen ekonomike, prezantuar nga Qeveria e Kosovës, ministri i financave, Hekuran Murati.

Masa e pestë: 100 milionë euro investim në infrastrukturë dhe ambient

Nga buxheti i tërësishëm për investime kapitale, rreth 100 milionë euro janë të dedikuara për investime në projekte strategjike që kanë të bëjnë kryesisht me infrastrukturë rrugore e hekurudhore, si dhe me investime në ruajtjen e ambientit.

Në kuadër të ambientit jemi duke negociuar me institucione financiare ndërkombëtare edhe për investime tjera në fushën e efiçiencës dhe energjisë elektrike, dhe jemi në hulumtim edhe për mundësi tjera financimi nga grantet dhe donatorët.

Po ashtu, në këtë aspekt ka edhe investime tjera që janë duke u bërë e që janë jashtë buxhetit, siç është rasti me investimin në filterët e TC Kosova B, investim ky që sillet rreth 90 milionë euro, ku shumica është grant nga fondet IPA të BE-së. Kjo do të përmirësojë dukshëm cilësinë e ajrit dhe jetën e banorëve në komunat përreth.

Në kuadër të zgjedhjeve të brendshme dhe në përputhje me Statutin dhe Rregulloren e Zgjedhjeve të Brendshme, Lëvizja VETËVENDOSJE!, nga sot shpallë zgjedhjet e brendshme për kandidatët për kryetarë komunash.

Komisioni Zgjedhor i Përgjithshëm (KZP) njofton të gjithë aktivistët e Lëvizjes VETËVENDOSJE!, të cilët janë të interesuar për të kandiduar për pozicionin e kandidatit për Kryetar të Komunës nga Lëvizja VETËVENDOSJE!, që të paraqesin deklaratën e kandidaturës nga data 1 korrik deri më 3 korrik 2021, ora 17:00.

Pas dorëzimit të dokumentacionit të nevojshëm, Komisioni Zgjedhor Ad Hoc i Qendrës (KZAQ) dhe KZP do të bëjnë verifikimin e tyre dhe do ta pajisë kandidatin/en me formularin e grumbullimit të nënshkrimeve të nevojshme për zyrtarizimin e kandidaturës, ashtu siç është e paraparë me Statutin dhe Rregulloren e zgjedhjeve të brendshme të Lëvizjes VETËVENDOSJE!.

Lëvizja VETËVENDOSJE! është subjekti më demokratik e më transparent sa i përket vendimmarrjes, veprimtarisë e organizimit. Në frymën e demokracisë së brendshme ne urojmë për një proces zgjedhor sa më të mirë dhe ftojmë për përfshirje sa më të madhe rreth këtij procesi.

Ky proces zgjedhor i brendshëm do t’i paraprijë mobilizimit e përgatitjeve për të mundësuar që ndryshimi i madh i 14 shkurtit të shtrihet edhe nëpër komuna. Referendumi i 14 shkurtit do të kompletohet më 17 tetor, kurse ndryshimi i gjithmbarshëm do të jetë edhe më i shpejtë edhe më i thellë pas 17 tetorit.

Gjatë tërë ditës së djeshme, Lëvizja VETËVENDOSJE! në bashkëpunim me fondacionin gjerman Heinrich Böll Stiftung kanë organizuar një punëtori rreth artikulimit dhe identifikimit të sfidave lokale mjedisore me aktivistët e Qendrave tona.

Në këtë punëtori ka qenë e pranishme deputetja dhe raportuesja për Kosovë në Parlamentin Evropian, znj. Viola von Cramon, e cila njëkohësisht i takon edhe grupit të të Gjelbërve/Aleanca e Lirë Evropiane.

Znj. Cramon bashkë me deputeten e Lëvizjes VETËVENDOSJE!, Fitore Pacolli, dhe përfaqësuesin e Heinrich Böll Stiftung për Kosovë, Granit Gashi, kanë bashkëbiseduar me aktivistët rreth sfidave dhe problemet mjedisore që ka Kosova, mundësitë dhe praktikat më të mira për t’i adresuar ato përmes koordinimit të nivelit qendror me atë lokal dhe Bashkimit Evropian. Znj. Cramon ka përmendur disa shembuj konkret që ka ndërmarr Gjermania të cilat mund të adaptohen si modele të mira për avancimin e agjendës së gjelbër në Kosovë. Ajo ka theksuar rëndësinë e shkëmbimit të vizitave dhe ka ofruar angazhimin e saj për të organizuar një vizitë në Gjermani që aktivistët dhe këshilltarët lokal të kenë mundësi nga afër të kuptojnë sfidat me të cilat është përballur Gjermania dhe mënyrat se si i ka adresuar ato.

Në pjesën tjetër e punëtorisë kanë qenë të angazhuar ekspertët z. Pëllumb Gjinolli, Dardan Abazi dhe Granit Gashi të cilët kanë prezantuar dhe kanë diskutuar me aktivistët rreth temave konkrete duke filluar nga drejtësia sociale dhe qytetet e gjelbra, dekarbonizimi në nivel lokal, instrumentet lokale për qeverisje mjedisore dhe objektivat e zhvillimit të qëndrueshëm.

Lëvizja VETËVENDOSJE! mbajti sot mbledhjen e XLIV të organit të saj më të lartë, Këshillit të Përgjithshëm, ku u diskutuan shumë çështje politike dhe organizative.

Në pjesën e parë të mbledhjes, anëtarëve të Këshillit ju drejtua Kryetari i Lëvizjes VETËVENDOSJE!, Albin Kurti.

Në fjalën e tij, Kryetari Albin Kurti, foli për të arriturat e qeverisë që ai drejton tani si kryeministër, duke filluar nga menaxhimi i mirë me pandeminë, zhvillimi ekonomik me rritjen e eksporteve dhe GDP-së, krijimi i incentivave dhe lehtësirave për diasporën, çkapja e bordeve dhe inkurajimi i profesionistëve për të aplikuar në to, kursimet nga rishikimi i kontratave në infrastrukturë dhe projektet e reja, marrëdhëniet me Shqipërinë, dialogun, për ta përmbyllur më pas fjalën me zgjedhjet lokale që do të mbahen me datë 17 tetor.

Sa i përket zgjedhjeve lokale, kryetari Kurti tha që synimi ynë duhet të jetë t’i fitojmë ¾ e komunave, pasi qytetarët duhet ta përjetojnë qeverisjen e mirë, që sjell si rregull e zhvillim urban ashtu edhe investime dhe punësim.

Pasi në zgjedhjet e fundit qëndrore është dëshmuar sinqeriteti e serioziteti në aktivizëm të përbashkët, edhe në këto zgjedhje lokale do të vazhdojë bashkëpunimi me Listën Guxo dhe Alternativën për Kosovën, tha Kurti, i cili bëri thirrje për komunikim e angazhim të përbashkët në terren dhe anembanë Kosovës.

Për fund, Kurti theksoi se sulmet ndaj Lëvizjes VETËVENDOSJE! janë përpjekje që të mos përsëritet rezultati ynë i 14 shkurtit. Në këtë drejtim, ai u bëri thirje anëtarëve tanë që të punojnë sa më shumë e të jenë sa më syhapur drejt konfirmimit të fitores tonë me datë 17 tetor.

Në pjesën e dytë të mbledhjes u raportua nga zyrtarët përgjegjës të Lëvizjes për:

Raportin vjetor financiar të Lëvizjes VETËVENDOSJE! për vitin 2020;

Raportin vjetor të punës së sekretariateve në Sekretariatin e Përgjithshëm të Lëvizjes VETËVENDOSJE! për vitin 2020;

Raportin vjetor të punës së Qendrave për vitin 2020;

Raportin vjetor të punës së Sekretariatit për Marrëdhënie me Jashtë për vitin 2020;

Raportin e shpenzimeve për zgjedhjet e jashtëzakonshme komunale në Besianë;

Raportin e shpenzimeve për zgjedhjet e jashtëzakonshme komunale në veri të Mitrovicës;

Raportin e shpenzimeve për zgjedhjet e parakoshme qëndrore të 14 shkurtit 2021;

Në fund të mbledhjes së Këshillit të Përgjithshëm delegatët u njoftuan edhe për anëtarësimin e Lëvizjes VETËVENDOSJE! në Political Youth Network, organizatë kjo që është rrjet rajonal i organizimit të aktiviteteve me rininë e partive anëtare, në fushat e të drejtave të njeriut; ngritjen e kapaciteteve; dhe shkëmbimin e përvojave.

“Përfaqësuesit e Kuvendit të Kosovës në SECP do të marrin pjesë në punimet e seancës plenare në Turqi, ne do të kërkojmë që Kosova të trajtohet në përputhje të plotë me deklaratën e samitit të Bukureshtit të vitit 2014 dhe nuk do të votojmë asnjë deklaratë nëse emri i Republikës së Kosovës shënohet me fusnotë”.

Link:
https://www.facebook.com/vetevendosje/videos/125649512981401

Javën e Lëvizjes tash e sa vite përmbyllim me ditëlindjen e njërit prej profesorëve e intelekualëve më të jashtëzakonshëm shqiptar, Ukshin Hotit. Në shënimin e kësaj dite një delegacion i Lëvizjes VETËVENDOSJE! i prirë nga kryeministri i Kosovës dhe njëherit kryetari i LV-së, Albin Kurti shoqëruar nga deputetë e aktivistë të Lëvizjes vizituan Shtëpinë Muze në Krushë të Madhe.

Këtë vit përpos vizitës në shtëpinë e Bacës Ukë dërguam edhe dy palë rroba të tija të cilat u vendosën nga kryeminstri Kurti dhe deputeti Avni Dehari. Këto rroba autentike që u vendosën sot profesori i kishte veshur pas përfundimit të burgut të parë me 1985, ku ishte mbajtur në burg për mbështetjen e protestave studentore të vitit 1981, por ishte izoluar në fshat. Pavarësisht këtyre rrethanave, me rrobat që u vendosën sot në Shtëpinë Muze, ai shihet në fotografi në një koncert të këngëtares Shkurte Fejza në Kërçovë me 28 shtator 1985. Kjo fotografi dhe kjo veshje tregon edhe një dimension tjetër të Ukshin Hoti: Ai nuk i trembej regjimit dhe nuk mund të izolohej. Personaliteti dhe bindjet e tij ishin të pathyeshme, Ai gjendet në mes të popullit, mu sikur në fotografi.

Jeta dhe mendimi politik i profesorit dhe intelektualit Ukshin Hoti që janë në përputhje të plotë me njëra-tjetrën janë shtyllat të cilat na mbajnë në rrugën e drejtë të orientimit tonë politik.

“Është zotimi ynë si qeveri e Republikës së Kosovës që nëse ka një gjë që nuk pret, ajo është çështja e të pagjeturve, të atyre që u zhdukën me dhunë. Meqenëse familjet nuk jetojnë vetëm me dhimbje e pikëllim por edhe me ankth. Nëse në rastet tjera koha i zbutë ca plagët, e kundërta vlen për të pagjeturit, për ata që u zhdukën me dhunë”.

Link:
https://www.facebook.com/vetevendosje/videos/183492100271665

Sot, këtu në Bruksel, u zhvillua takimi i parë me delegacionin nga Serbia. Unë isha bashkë me zëvendësin tim Besnik Bislimi, i cili është përgjegjës për Integrime Evropiane, Zhvillim dhe Dialog. Kjo u bë me ndërmjetësimin e z. Borrell dhe z. Lajçak. Takimi ishte konstruktiv nga ana jonë. Ne do të marrim pjesë në këtë proces i cili është i vështirë.

Përderisa pala tjetër fliste për ide të vjetra, ne dhamë katër propozime të reja:

Propozimi i parë ishte që ta avancojmë marrëveshjen CEFTA të Ballkanit Perëndimor në marrëveshje SEFTA, me ç’ rast do ta përdornim modelin e shteteve si Islanda, Lihtenshtajni dhe Norvegjia që kanë me Bashkimin Evropian, pra EFTA-EEA.

Propozimi i dytë i yni ishte që një ditë pas Samitit të djeshëm të NATO-s ku u dhanë porosi shumë të qarta dhe unanime. Kosova dhe Serbia ta nënshkruajnë një deklaratë të paqes, ku ne zotohemi si shtete që nuk do ta sulmojmë njëra-tjetrën dhe në këtë mënyrë t’i kontribuojmë paqes, sigurisë në rajonin tonë dhe më gjerë.

Propozimi tjetër që e bëmë ishte për çështjen e të pagjeturve, të atyre që u zhdukën me dhunë, duhet të largohet nga delegacioni serb z. Veljko Odaloviqi cili ka qenë udhëheqës famëkeq në vitet 1997-1999 dhe bashkë me Zoran Angjelkoviq e kanë udhëhequr “Kosovën e okupuar” siç e kanë quajtur atëherë qarkun e Kosovës. Pra, vetë z. Nenad Canak ka pohuar se ekzistojnë 16 varreza masive në Serbi, vetëm 5 prej tyre janë hapur, janë zhvarrosur mbi 1 mijë shqiptar, prej tyre 744 vetëm në Batajnicë, por janë edhe 11 varreza të tjera masive dhe nuk kemi përse e komplikojmë çështjen kur zotërinjtë Odaloviq dhe Angjelkoviq e dinë se cilat janë ato varreza të tjera. Ndërkaq z. Nenad Canak pat thënë se këtë e ka dëgjuar nga ish ministri i brendshëm serb në kohën e kryeministrit të vrarë Zoran Gjingjiq, z. Dushan Mihajloviq.

Propozimi ynë i katërt sa i përket çështjes së pakicave ishte reciprociteti bilateral, i cili është parim i përgjithshëm por në veçanti në Kosovë, për serbët e Kosovës, ne do të mund të kishim një këshill nacional ashtu siç është në Serbi për shqiptarët e boshnjakët.

Tre propozimet tona të fundit u refuzuan. Për propozimin e parë për SEFTA-n nuk dhanë përgjigje, por unë sinqerisht shpresoj që do ta konsiderojnë seriozisht këtë propozimin tonë që e bëmë sot kur të kthehen ata në Beograd.

Ndërkaq takimi i radhës do të jetë para pushimit të verës, që i bie me 25 korrik. Pra, ne do të jemi të gatshëm për pjesëmarrje në proces mirëpo nuk ka ende dakordim sa i përket agjendës për dialogun e ardhshëm në këtë takim të parë që u zhvillua sot.

Në Javën e Lëvizjes, ditën e sotme, kur përkujtohet edhe çlirimi i Kosovës, nga ambientet e para ku filloi organizimi i Lëvizjes 16 vite më herët, mbajtëm konferencë për media me rastin e përvjetorit të themelimit të Lëvizjes VETËVENDOSJE!. Në prani të gazetarëve, Kryetari i Lëvizjes dhe Kryeministri, Albin Kurti, së bashku me Kryetarin e Kuvendit dhe anëtarin e kryesisë së Lëvizjes, Glauk Konjufca, të shoqëruar nga aktivistet, Liridona Gashi dhe Lirika Komoni, ndanë mbresat dhe rëndësinë e historikut të Lëvizjes.

Në atë hapësirë ku u organizuan mbledhjet dhe aksionet e para, u tha se organizata jonë ka një datë ngjizjeje e historik aktivitetesh, mirëpo ideja që na ka shtyrë e na mban nuk është krijuar nga organizata, por nga përpjekja historike e popullit shqiptar për vetëvendosje. Betejat e përpjekjet e një populli nuk përzgjidhen nga subjektet politike; janë subjektet politike që përzgjidhen prej betejave të një populli. Populli është më i madh se subjektet politike dhe njëkohësisht më i madh se betejat e tij politike. Ekzistojnë mundësi e potenciale të pamatshme të një populli dhe nuk ka pengesë a shtypje që t’ia grabisë ato. Me këtë besim dhe ide, 16 vite më parë kemi nisur për të mos u ndalur një organizim politik për çlirimin e mundësive dhe aftësive të popullit tonë.

Nga vetëvendosja përballë e përkundër UNMIK-ut dhe deri te qeverisja e vendit, me shumë guxim e krijimtari dhe nëpër një mori protestash, tubimesh, parullash e aksionesh, duke qëndruar gjithnjë në mesin e qytetarëve dhe me ta, kemi arritur që identifikimin tonë me popullin ta zhvillojmë edhe në identifikimin e popullit me ne. I pari i Kuvendit, Glauk Konjufca u shpreh shpengueshëm se Lëvizja VETËVENDOSJE!, e cila do të jetë bërë pjesë e trashëgimisë politike të Kosovës, nuk ka pretenduar se ka shpikur ndonjë gjë të re, por i ka qëndruar besnike vullnetit historik të popullit shqiptar, “me jetu rehat në shtëpinë tonë dhe me mund me përcaktu lirshëm fatin e vet politik.”

Kryeministri Kurti tha se pa angazhimin e aktivistëve e të qytetarëve Lëvizja nuk do të mbërrinte aty ku është sot. Në veçanti, ai kujtoi veprën e Mon Balajt e Arben Xheladinit, Astrit Deharit dhe e të gjithë atyre aktivistëve të cilët e kanë bërë Lëvizjen sipas punës së tyre dhe të cilët nuk gjenden më në mesin tonë. Tashmë që jemi në qeverisje, Kryetari Kurti ritheksoi se asgjë thelbësore nuk ka ndryshuar në Lëvizje prej themelimit të saj, “programi i VETËVENDOSJE!-s është po ai, alternativa po ajo, andaj edhe synimet mbeten të njëjta.”

Përgjatë këtij vikendi, Lëvizja VETËVENDOSJE! në bashkëpunim me organizatat FES dhe NDI, kanë organizuar punëtorinë dy ditore për trajnimin rreth identifikimit te politikave lokale me aktivistët e Qendrave tona.

Në të gjitha Qendrat e Lëvizjes VETËVENDOSJE! në Kosovë kemi ngritur nga një trupë organizative e profesionale e cila bashkë me komunitetin në secilën zonë, do të merret me skanimin e problematikave me të cilat përballen qytetarët në secilën komunë. Si dhe, zgjidhjet për të njëjtat, do të janë pjesë e alternativave dhe platformave tona zgjedhore që do të ofrojmë për qeverisjen e mirë edhe në nivel lokal.

Në këtë punëtori, me nga një fjalë rasti të pranishmëve ju është drejtuar edhe kryeministri, njëherësh kryetari i Lëvizjes VETËVENDOSJE!, Albin Kurti, ministri i Shëndetësisë, njëherësh kryetari i Qendrës së Lëvizjes VETËVENDOSJE! në Prishtinë, Arben Vitia, dhe Eva Ellereit, drejtoresha e FES. Gjithashtu edhe trupa koordinuese e këtij projekti në kuadër të Lëvizjes VETËVENDOSJE!, e përbërë nga deputetja Fitore Pacolli, Koordinatori i Qendrave, Valon Hoti, përfaqësuesi ynë në KQZ, Alim Rama dhe sekretari i Qendrës së Prishtinës, Egzon Azemi.

Fjala e plotë e kryeministrit dhe njëherit kryetarit të LV-së, Albin Kurti:

Të dashur aktivistë, të nderuar përfaqësues të NDI dhe FES,

Përgjatë historisë pandemitë shëndetësore, krizat ekonomike, katastrofat natyrore dhe ato njerëzore kanë formësuar planifikimin dhe konfigurimin urban të qyteteve. Krizat kanë nxitur evoluimin e qyteteve për të zgjidhur problemet me sanitari, higjenë, shëndetësi, strehim, ngrohje, transport e të tjera. Në shekullin XIX përhapja e kolerës nxiti transformimin e metropoleve si Nju Jorku, Londra, Parisi por edhe shumë qytete tjera. Ato investuan në infrastrukturën hidrosanitare dhe i bënë qytetet më të pastra, më të ndritshme, me bulevarde e hapësira publike të gjelbëruara.

Ngjashëm, por nga një dimension tjetër, pandemia Covid-19 ka detyruar botën të rimendoj kahjen e zhvillimit që qytetet duhet të ndjekin. Pandemia vuri në pah mangësitë në sistemet shëndetësore dhe arsimore, në sistemet e transportit dhe hapësirat publike, ekonomitë urbane dhe pabarazitë sociale që ekzistojnë brenda dhe mes qyteteve.

Përderisa ne po flasim, qytetet në shtetet e zhvilluara po ndryshojnë në një shkallë të paprecedent. Tani kemi një rikthim te rëndësia e lagjeve ku shërbimet publike, çerdhja për fëmijët, shkolla për nxënësit, hapësirat rekreative e qendrat inovative mund të arrihen në këmbë, me biçikletë apo me mjete tjera motorike ekologjike. Po ndodh një zhvendosje drejt krijimit të hapësirave pubike aktive, të jetueshme, sociale e gjithëpërfshirëse.

Edhe qytetet tona janë formësuar e kanë evoluar si rezultat i periudhave të ndryshme historike. Lufta e fundit dhe zhvendosja e madhe e qytetarëve nga fshatrat në qytete, papunësia e varfëria, urbanizimi i paplanifikuar e korrupsioni, janë vetëm disa zhvillime të rëndësishme ndikimet e të cilave në qytetet tona mund t’i perceptoni por edhe t’i përjetoni.

Covid-19 shpërfaqi problemet e mëdha që kanë trashëguar qytetet tona, duke filluar nga pabarazia e thellë në zonat rurale e urbane, te mungesa e qasjes në ujë të pijes, mungesa e impianteve për trajtimin e ujërave të zeza dhe keqmenaxhimi i mbeturinave, nga mungesa e transportit publik të integruar te hapësirat publike të uzurpuara.

Pandemia, përkundër dëmeve në njerëz dhe në ekonomi, na ka ofruar mundësinë që të rimendojmë mënyrat e organizimit dhe zhvillimit të qyteteve tona. Pra, neve na bie barra që të ndërtojmë qytetet e së ardhmes dhe të gjeneratave që do të vijnë pas nesh.

Qyteti është shumë më afër qytetarëve sesa që është shteti. Aty mund të adresohen problemet ku nuk depërton dot shteti. Qytetet janë më shumë se infratrukturë e banim, transport e shërbime publike. Ato nxisin dhe realizojnë ëndrrat, përfaqësojnë aspiratat dhe shpresat e gjeneratave.

Vizioni ynë për qytetet e së ardhmes është të ndërtojmë qytete të drejta apo “just cities”, qytete gjithëpërfshirëse, solidare, të sigurta, të gjelbra, dhe me qasje të barabartë në shërbime publike e me mundësi për të gjithë. Qytete që sigurojnë mirëqenie sociale, shërbime shëndetësore, edukim dhe strehim.

Ju të gjithë që jeni pjesë e kësaj punëtorie jeni përzgjedhur nga Qendrat e Lëvizjes VETËVENDOSJE! prej nga vini. Mësimet dhe aftësitë që do t’i zhvilloni nga këto trajnime janë tejet të rëndësishme. Angazhimi i juaj dhe aplikimi i njohurive në punën që do të bëni pastaj në organizatë dhe në terren përcaktojnë razultatet tona në komunat ku ne synojmë t’i fitojmë zgjedhjet. Prandaj, ju sot duhet të jeni shumë të përqëndruar e të mos hezitoni të pyesni sa më shumë që të kuptoni sa më mirë ato që sot ju prezantohen.

Ju sot filloni punën për të kurorëzuar atë në ditën kur festojmë fitoret tona në qytetet e përbashkëta. Ju falemnderit.

“Ne jemi në të njëjtin vend, në të njëjtën kohë por ju jeni në një seancë tjetër. Po flisni për një pikë të rendit të ditës që nuk është, duhet të kërkoni shmangie paraprakisht, sepse nuk është në rend të ditës takimi i të martës. Kjo seancë është që ne t’i nxjerrim mësimet tona nga gabimet e juaja. Pra, diskutim mbi ecurinë e deritanishme, prandaj është raporti dhe fjala ime”.

“10 vjet dialog tuajin, ne duhet ta trajtojmë, që t’i nxjerrim mësimet për të ardhmen, ky është kuptimi i pikës së katërt. Po e bëjmë një përmbledhje të diskutimit për gabimet 10 vjeçare sepse ato janë të domosdoshme për të mos u përsëritur”.

“Në javën e ardhshme nuk do të ketë takim të ri të dialogut të vjetër, nuk do të jetë një takim i radhës i të njëjtit dialog që na ka sjellë në këtë situatë, por do të jetë takim për dialogun e ardhshëm. Ky është dallim i madh konceptual”.

Link:
https://www.facebook.com/vetevendosje/videos/837020570530831

Link:
https://www.facebook.com/vetevendosje/videos/816789918963160

Në përgjithësi mund të thuhet që procesi i dialogut deri më tani është shoqëruar me disa veçori që mbase drejtpërdrejtë ose tërthorazi kanë pamundësuar arritjen e objektivave që burojnë nga mandati i rezolutës së asamblesë së përgjithshme të Kombeve të Bashkuara. Në vijim dua të përqendrohem në disa prej tyre që besoj se janë më me peshë:

1. Rezoluta e Asamblesë së përgjithshme të Kombeve të Bashkuara e datës 9 shtator 2010, kishte marrë si pikënisje dy momente të rëndësishme: kërkesën e saj të tetorit 2008 drejtuar gjykatës ndërkombëtare të drejtësisë mbi përputhshmërinë e deklaratës së 17 shkurtit 2008 me legjislacionin ndërkombëtar dhe pastaj vetë opinionin e kësaj gjykate që konstatonte se shpallja e pavarësisë së Kosovës ishte në përputhje me të njëjtin legjislacion.

Pastaj kishte mirëpritur gatishmërinë e Bashkimit Evropian që të ndërmjetësojë mes Serbisë dhe Kosovës, dmth mes dy shteteve sovrane për tema që promovojnë paqen, sigurinë dhe stabilitetin në rajon. Do të thotë që mandati i Bashkimit Evropian kufizohet në këto tema me interes të ndërsjellë e jo për tema të brendshme të Kosovës.

Futja e mëvonshme në agjendë të bisedimeve të temave komplet të brendshme, deri edhe të tilla si për shembull dizejni i urës mbi lumin Ibër janë tejkalime të mandatit që ka buruar nga kjo rezolutë. Kjo bie ndesh edhe me vetë parimet e panegociushme 1, 3 dhe 4, si pjesë e platformës së palës kosovare për dialogun teknik ndërshtetëror të përpiluara në mars 2011 tek të cilat potencohej se statusi i Kosovës është i zgjidhur, se rregullimi i brendshëm është kompetencë sovrane e institucioneve shtetërore dhe që plani i Ahtisarit ishte platforma e të drejtave dhe garancive të komuniteteve. Nga ideja fillestare si e rezolutës së KB ashtu edhe parimeve të panegociueshme të palës kosovare të një procesi për normalizimin e marrëdhënieve ndërshtetërore, procesi gradualisht është reduktuar në dialog mbi pozitën e vetëm një minoriteti në Kosovë si dhe për rregullimin e brendshëm në vend, ndërkohë që të drejtat dhe interesat e shqiptarëve të Medvegjës, Preshevës dhe Bujanocit nuk ishin përfshirë fare në agjendë.

2. Pozicioni i ndërmjetësit si neutral ndaj statusit, ka rezultuar jo vetëm si i gabueshëm por edhe i dëmshëm. Fillimisht procesi i dialogut i është besuar Bashkimit Evropian nga ana e Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, dhe në këtë kontekst fare nuk çon peshë se a ka vende në BE që nuk e njohin Kosovën si shtet të pavarur. Duke qenë se BE ka qenë vetëm lehtësues e jo palë direkte, atëherë pozicioni i Bashkimit Evropian është i parëndësishëm, por kur përdoret si pjesë përbërëse e procesit, atëherë neutraliteti shndërrohet në anësim, apo më mirë, neutraliteti ndaj statusit përkthehet si mosnjohje e statusit, duke krijuar pa nevojë pabarazi në tavolinë.

3. Dialogu mes Kosovës dhe Serbisë kishte filluar pa parime të nxjerra në mënyrë eksplicite, sidomos për pritshmëritë nga procesi. Kalimi nga strategjia “hap pas hapi” e Baroneshës Catherine Ashton, tek ideja e dakordimit për tema të mëdha politike, e më vonë edhe te nevoja për të nxjerrë në tavolinë marrëveshjen gjithëpërfshirëse, apo marrëveshjen ligjërisht obligative, në mënyrë implicite nënkuptojnë pranimin e qasjes së gabueshme në fazën paraprake. Madje edhe vetë procesi i “Normalizimit të marrëdhënieve” asnjëherë nuk është përkthyer në përmbajtje që do të duhej të kishte për të përmbushur kushtin e trajtimit si e tillë. Paradoksalisht edhe tani kur SHBA ka dalë publikisht me pritjen nga procesi i dialogut, e përkufizuar si njohje reciproke, mungon vullneti nga ana e Bashkimit Evropian për të dalë me listim eksplicit të elementeve të domosdoshme dhe pritjeve nga marrëveshja e quajtur finale. Arsyetimi që zakonisht haset në këtë kontekst është jo bindës.

Fakti se 5 shtete të BE nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës, nuk mund të përdoret si argument, por në fakt thërret për paracaktimin eksplicit të rezultatit përfundimtar. Shumica e vendeve mosnjohëse e kanë kushtëzuar njohjen e Kosovës me progresin në dialog, që mund të interpretohet si vijon: Angazhohuni në dialog për njohje nga Serbia, si parakusht për njohjen nga vendi ynë. Pra, kjo nënkupton se të njëjtat shtete e kanë të qartë se dialogu po zhvillohet për njohje reciproke. Kalimi i dialogut nga çështjet teknike mes dy shteteve në ato politike për çështje të brendshme të Kosovës e deri të ideja e shkëmbimit territorial e ka krijuar idenë se statusi i Kosovës është ende i pazgjidhur se Kosova ende nuk është tamam e pavarur. Kjo ka ndikuar direkt në ndaljen e njohjeve nga vendet që mund ta bënin këtë sepse si mund të të njoh një vend i cili e sheh se ti vetë je i angazhuar për zgjidhje të statusit e që rrjedhimisht e konsideron vetën jo të pavarur.

4. Procesit të dialogut qartazi i mungon një horizont më preciz kohor, brenda së cilit do duhej të ecej drejt marrëveshjes përfundimtare. Vendosja e kornizave të tilla pastaj është përcaktuese e shpejtësisë në hapat e ndërmjemë. Mungesa e afateve kohore që pastaj është përkthyer në zvarritje, e ka lënduar procesin në mënyrë endogjene, meqë e ka ekspozuar të njëjtin ndaj ndryshimeve politike jashtë sferës së ndikimit të regjionit e nganjëherë edhe të BE-së.

Qëndrimet e tipit, tash është momenti për marrëveshje, tash është hapur një dritare e volitshme për t’u ngutur me procesin; tash është problematike sepse fillon cikli i zgjedhjeve nëpër qendrat e rëndësishme të vendimmarrjes, e bëjnë vetë procesin shumë të lëndueshëm dhe të paparashikueshëm. Por njëkohësisht krijojnë idenë se Kosovës po i ngutet të zgjidhë statusin e saj? Pse po ngutemi ne e përse duhet të ngutemi? Ne jemi vend i pavarur. Koha që kalon duhet ta ndryshojë realitetin në Serbi, duke sjellë pranimin për krimet e tyre e ta njohin pavarësinë tonë e jo të ndryshojë realitetin e Kosovës së pavarur. Pra pse të ngutemi? Kur është shpallur pavarësia askush nuk e ka menduar njohjen nga Serbia. Pse kjo varësi e Kosovës së pavarur nga njohja e pavarësisë sonë nga Serbia? Nuk është shpallur pavarësia në mënyrë që varësia e dikurshme nga Serbia të zëvendësohet me varësinë e shtetit tonë nga njohja e Serbisë.

5. Dialogu është dëmtuar në masë edhe nga qasja asimetrike e vetë Bashkimit Evropian në ndërlidhjen e procesit të dialogut me avancimin drejt agjendës së integrimeve evropiane. Përderisa Serbia nuk ka asnjë pengesë në këtë proces dhe mund të vendosë lirshëm për momentin kur dëshiron të fillojë me konstruktivitet në dialog, e që lidhet me avancimin e brendshëm drejt BE, për palën kosovare integrimi diktohet në mënyrë të drejtpërdrejtë nga fakti se 5 shtete të BE-së nuk e njohin pavarësinë e saj. Asimetria natyrisht se do eliminohej me bindjen e 5 shteteve mosnjohëse që të ndryshojnë qëndrimin e tyre. Mirëpo presioni i BE-së do duhej të ishte mbi Serbinë nga 22 shtete që njohin Kosovën e jo mbi Kosovën që është në fund të procesit të integrimit e kushtëzohet nga 5 shtete. Pra 22 janë më shumë se 5, kurse kur je më afër anëtarësimit ke kërkesa më të mëdha. Mirëpo, po ndodhë e kundërta.

6. Në raste të caktuara marrëveshjet janë shoqëruar edhe me paragrafë problematikë, joprofesional dhe në raste edhe kundërthënës, edhe me frymën dhe me standardet më të mira të vetë Bashkimit Evropian. Për shembull, në dokumentin e përpiluar me 16 shtator 2014, me titull “Konkluzionet rreth lirisë së lëvizjes dhe licencimit”, në pikën e parë të paragrafit të dytë thuhet që kompanitë që janë themeluar në komunat veriore para 17 janarit të vitit 2013 – që është data e nënshkrimit të marrëveshjes për mbledhjen e të hyrave doganore – nuk kanë fare nevojë të regjistrohen. Është problematike që me marrëveshje apo dakordim ndërkombëtar dhe në ombrellën e BE-së të promovohet apo sanksionohet mirëmbajtja e ekonomisë joformale. htë mirëmbajtur ekonomia joformale me marrëveshje ndërkombëtare.

Te marrëveshja e 25 gushtit 2015 me titull “Konkluzionet e ndërmjetësit të BE-së mbi implementimin e marrëveshjes së vitit 2013 për energjinë”, fillimisht vendoset afat 7 ditësh për regjistrimin e një operatori nga Serbia në komunat veriore të Kosovës, që është procedurë krejtësisht e parëndësishme, ndërsa për procedurën kryesore të licencimit pranë ZRRE nuk janë paraparë fare afate kohore. Kjo ka kontribuar në shtyrjen shumëvjeçare të implementimit nga ana e Serbisë. Në po të njëjtin dokument, specifikohet edhe emri i kompanisë që do të duhej të licencohet për furnizim me energji në komunat e veriut të Kosovës, edhe pse kjo bie ndesh me secilën rregullativë bazike ligjore të BE-së mbi konkurrencën. I është dhënë emri i kompanisë që fiton.

Te marrëveshja për përfaqësimin regjional të Kosovës, apo si njihet marrëveshja e fusnotës, vërehen tri deficite të mëdha: edhe pse e disenjuar për të rregulluar përfaqësimin regjional të Kosovës, në fjalinë e fundit të paragrafit 10, është përvjedhur edhe teksti që përfshinë fusnotën edhe në marrëveshjet bilaterale me Bashkimin Evropian; ndonëse paragrafi i 11 e cilëson këtë dakordim si të aprovuar me bazë të përkohshme, ajo mbetet në përdorim edhe pas afërsisht 10 viteve; dhe ndonëse arsyeja e vendosjes së fusnotës ishte fakti që 5 shtete të BE dhe Serbia nuk e njohin pavarësinë e Kosovës apo Kosovën si Republikë, fusnota nuk i është vënë termit Republikë por emrit Kosovë. Fusnota i është vënë emrit Kosovë, jo fjalës Republikë.

Dëmi që është shkaktuar nga Qeveritë paraprake është se 22 shtete të BE-së që e njohin republikën tonë sot detyrohen t’i nënshtrohen vullnetit të 5 shteteve anëtare. Në njëfarë mënyre, sikletin dhe hallin që shumica e shteteve të BE-së e kishin me këto 5 shtete që nuk na njohin, ua hoqëm ne duke pranuar fusnotën për veten tonë. Kështu e hoqëm edhe presionin e brendshëm që mund të ushtrohej ndaj tyre nga shumica e vendeve anëtare. Ne ua kemi vështirësuar 22 shteteve anëtare të Bashkimit Evropian, që e njohin pavarësinë e Republikës së Kosovës që të bëjnë trysni mbi 5 shtetet mosnjohëse.

7. Që në fillim të bisedimeve për çështjet teknike, ishte kristalizuar vullneti për pranimin e ambiguitetit në interpretim si një mundësi për lehtësimin e arritjes së marrëveshjeve. Kjo pastaj ka degjeneruar në interpretim krejt të ndryshëm të së njëjtës marrëveshje në Kosovë dhe në Serbi, në varësi të nevojave dhe interesave të brendshme. Probleme të tilla kemi në një pjesë të madhe të marrëveshjeve të arritura përfshirë këtu edhe marrëveshjen mbi themelimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe.

Rast më kurioz kemi të marrëveshja, apo konkluzioni i ndërmjetësit të BE për energjinë të datës 25 gusht 2015, për të cilën znj. Tahiri në dokumentin e saj mbi përfitimet shtetërore të Republikës së Kosovës nga pakoja e marrëveshjeve të 25 gushtit 2015, konstaton sa vijon: “Në këtë marrëveshje, Serbia ka njohur denominimin Republika e Kosovës si dhe ka hequr dorë nga përdorimi i fusnotës në dokument, ku ka vënë nënshkrim edhe kryeministri i Serbisë”. E vërteta është se denominimi Republika e Kosovës, përdoret vetëm në faqen e dytë e cila nuk ka fare nënshkrime, dhe atë në pjesën e dokumentit të quajtur disclaimers, ku krahas vendit ku përmendet denominimi Republika e Kosovës, qëndron edhe kjo fjali: Serbia konsideron se në pajtim me legjislacionin vendor dhe ndërkombëtar apo rezolutën 1244, prona brenda territorit të Kosovës është në pronësi të Serbisë.

8. Dialogut i kanë munguar mekanizmat më preciz të monitorimit të implementimit të marrëveshjeve, mekanizmat për identifikimin preciz të palës mosbashkëpunuese, si dhe mekanizmat për sanksionim eventual të të njëjtës.

Sot, kryeministri Albin Kurti, bashkë me deputetë, ministra e aktivistë të Lëvizjes VETËVENDOSJE!, bënë homazhe në 7 vjetorin e ndarjes nga jeta të aktivistit, Arbënor Dehari.

Arbënori ka qenë dhe është frymëzim jo vetëm për aktivistët e Lëvizjes tonë, por për të gjithë ata që refuzojnë̈ të nënshtrohen e me vullnet të fuqishëm përfshihen nëpër beteja për më shumë drejtësi e barazi shoqërore.

Abënori ishte shembull i aktivistit punëtor e modest. Ai bënte bashkë teorinë dhe praktikën, kishte thellësi politike e prirje të madhe organizative.